नेपाली मौलिक संस्कृति संकटमा परेकोमा चिन्ता

Swoniga Online – Surendra Bhakta Shrestha | २०७८ पौष ६, मंगलबार वर्गीकृत स्थानीय-समाज

तन्त्र एवम् संस्कृतिविद् महेश्वर जुजु राजोपाध्यायबाट लिखित ‘नेपाल आँखाको नानी हो’ र नव साहित्यकार नीलप्रभा राजोपाध्यायको ‘आमा’ पुस्तक सार्वजनिक भएको छ ।

राजोपाध्याय समाजबाट ललितपुर मंगलबजार दरवार परिसरको मणिकेशव नारायण चोकमा आयोजित एक कार्यक्रममा राजोपाध्यायद्वयका पुस्तकहरु सार्वजनिक गरिएको हो । कार्यक्रममा संघीय मामिला तथा सामान्य प्रशासन मन्त्री राजेन्द्र प्रसाद श्रेष्ठले दुवै पुस्तकको लोकार्पण गर्नुभयो ।

पुस्तक लोकार्पण पछि बोल्दै मन्त्री श्रेष्ठले विदेशी संस्कृतिको प्रभाव नेपाली समाजमा बढ्दै गएको अवस्थामा यहाँको मौलिक संस्कृतिको अस्तित्व संकटमा परेको भन्दै चिन्ता व्यक्त गरे ।

श्रेष्ठले नेपाली मौलिक संस्कृतिमा लुकेको जीवन दर्शनले समाजलाई सभ्य र सुसंस्कृत बनाउने शिक्षा दिने भन्दै अहिले आयातित संस्कृतिमा समाज रुमल्लिँदा समस्या बढेको दावी गरे ।

‘नेपालमा विदेशी च्यानलको प्रभाव बढेसँगै विदेशी संस्कृति पनि हावी हुँदै गएको छ । यसैकारणले अहिलेको युवा पुस्ताले नेपाली संस्कृति बिर्सिन थालेका छन्’, मन्त्री श्रेष्ठको भनाई हो, ‘हामीले आफ्नो संस्कृतिको मौलिकतालाई बुझेर, यसको दर्शनलाई जानेर अघि बढ्नु आवश्यक छ ।’

त्यसैगरी तन्त्रविद् जुजुले वैदीक परम्पराको नाममा नेपाली समाजमा कौल परम्परा लोप हुँदै गएको बताउनुभयो । वर्तमान समयमा मन्त्रोच्चारण गर्ने वैदीक परम्परालाई प्राथमिकतामा राखिँदा देवीदेवतासँग साक्षात्कार गर्ने तन्त्रको व्यवहारीक पक्षबाट समाज टाढिएको जुजुको भनाई हो ।

‘हाम्रो संस्कृतिले व्यवहारमा जोड दिएको छ, तर हामीले त्यो बिर्सँदै गएको छौं । हामी वेद पाठमै मात्र किन रमाउँछौं, तान्त्रिक विधिव्यवहार हाम्रो संस्कृतिको मौलिकता हो भन्ने नबिर्सौं’ जुजुले भन्नुभयो ।

नव साहित्यकार नीलप्रभाले आफ्नी दिवंगत आमाको सम्झनामा आफुले लेखेका शब्दहरुले अहिले आमा पुस्तकको रुप लिएको बताउनुभयो ।

कार्यक्रममा राजोपाध्याय समाजका अध्यक्ष संजय शर्मा राजोपाध्याय, संस्थापक अध्यक्ष वदन ज्वालानन्द राजोपाध्याय र उपाध्यक्ष रचना शर्मा राजोपाध्यायले समाजको गतिविधिहरुको बारेमा जानकारी गराउँदै समाजको हक, अधिकार र पहिचान स्थापित गर्न क्रियाशिल रहने कुरामा जोड दिएका थिए ।

तन्त्रविद् जुजुबाट लिखित पुस्तक ‘नेपाल आँखाको नानी हो’ राजोपाध्याय समाजले प्रकाशन गरेको हो ।