विश्वको सर्वोच्च शिखर सगरमाथाको दुवै मोहडा(दक्षिणी २०७५ ज्येष्ठ ९ गते) र तिब्बती मोहडा (उत्तरी २०७६ ज्येष्ठ ९ गते) दिन आरोहण गर्न सफल ललितपुरकी पत्रकार कल्पनाले विश्वको पहिलो महिला पत्रकार सगरमाथा आरोहीको परिचयसहित नाम लेखाउन सफल भएकी छिन् ।

उनले सन् २०१९ मे २३  (उत्तरी २०७६ ज्येष्ठ ९ गते) का दिन शिक्षाको माध्यमबाट बालविवाह रोकथाम अभियानको उद्घोष सगरमाथाको शिखरबाट गरेका थिए ।

सगरमाथा आरोही कल्पना महर्जनलाई बुधवार ललितपुर महानगरपालिकाले नगर प्रमुख चिरिबाबु महर्जनको सभापतित्वमा आयोजित कार्यक्रममा प्रमुख अतिथि सङ्घीय गणतन्त्र नेपालका प्रथम राष्ट्रपति डा. रामवरण यादव र वर्ल्ड बुक अफ नेपालका अध्यक्ष सागर कटवालले संयुक्त रूपमा विश्व कीर्तिमानको प्रमाणपत्र हस्तान्तरण गरेका थिए ।

पूर्वराष्टिपति रामवरण यादवले कल्पना नेपाल र नेपालीको लागि गौरव भएको बताए । शिक्षा मार्फत बालबिवहा  रोकथामको लागि कल्पनाले गरेको कामको प्रशंसा गर्दै उनले वातावरण संरक्षणमा पनि काम गर्नुपर्ने धारणा राखे । उनले भने, ग्लोबल वार्मिड.ले हिमालहरू पंग्लिदै गएर काल पत्थर हुँदै गएका छन् । हिमालको हिउँ जोगाउन के गर्न सकिन्छ, त्यस तर्फ काम गर्नु अत्यावश्यक छ ।

 सगरमाथा आरोही कल्पना महर्जनले सबैको सद्भाव, शुभेच्छा र सगरमाथा आरोहण व्यवस्थापन ऐक्स्पेरियन्स आउटसोर्स नेपालको कुशल ब्यवस्थापनले मात्र सफल आरोहण सम्भव भएको बताइन् । विश्वको सर्वोच्च शिखर सगरमाथा सफलतापूर्वक आरोहण गरे पनि सामाजिक सगरमाथा चढ्न कठिन भइरहेको बताइन । उनले ललितपुरको सामुदायिक विद्यालय शिक्षा र बालबिवहा विरुद्ध काम गरिरहेको जानकारी दिइन् ।

त्यसै गरी ललितपुर महानगरपालिकाका प्रमुख महर्जनले ललितपुरकी चेली कल्पनाले हिमाल चढेर विश्वमा नेपाल र ललितपुरको नाम उच्च बनाएको बताए । उनले ललितपुर महानगरपालिकाको खुल्ला क्षेत्र र हरियालीको लागि पार्कहरू निमार्ण गरिरहेको बताए । उपप्रमुख गीता सत्यालले महिलाले अवसर पाए चुनौतीपूर्ण भनिएका काम गर्न सक्छ भन्ने ज्वलन्त उदाहरण कल्पना महर्जन भएको बताइन् । सगरमाथा चढेर कल्पनाले ललितपुरलाई विश्व सामु चिनाएको उनले दाबी गरिन् ।

काठमाडौँ महानगरपालिकाले कमलपोखरीको पहिलो चरणको पुननिर्माण चैत मसान्तासम्ममा सम्पन्न गर्ने गरी तिव्र गतिमा कार्य भैरहेको जानकारी दिएको छ । पोखरीमा केही दिनमै लबालब (टनाटन) पानी भर्ने पनि काठमाडौँ महानगरपालिकाका प्रमुख विद्या सुन्दर शाक्यले जानकारी दिनुभयो । ‘पोखरी पुननिर्माणको काम ७० प्रतिशत भन्दा बढी सम्पन्न भएको छ । केही दिनमै हामी कमलपोखरीमा साढे दुई करोड लिटर पानी भर्ने तयारीमा छौँ,’ प्रमुख शाक्यले भन्नुभयो, ‘हामीले पुननिर्माणकै क्रममा आकाशे पानी पोखरीमा जम्मा हुने व्यवस्था गरेका छौँ । अब केही दिनमै पहिलो चरणमा पोखरीमा टनाटन पानी भर्छौ ।’ 

प्रमुख शाक्यले केही व्यक्तिले कंक्रिटको कमलपोखरी बनाएर सम्पदा मास्न लाग्यो भनी अनावश्यक विरोध गरेको भन्दै  उनीहरुलाई डिजाइनका बारेमा सामान्य जानकारी समेत नलिई हचुवाका भरमा विरोध नगर्न र विकास निर्माणमा अवरोध नगर्न पनि आग्रह गर्नुभयो । उहाँले पोखरीको बिचमा पनि हल्ला गरे जस्तो कंक्रिटको कमलको फूल नरहेको जानकारी दिनुभयो । पोखरी सत प्रतिशत बास्तुशास्त्रमा आधारीत भएर निर्माण भैरहेको पनि उहाँले स्मरण गराउनुभयो । 

उहाँले केही व्यक्तिहरुले भ्रम छर्न खोजेको आरोप समेत लगाउनुभयो । शाक्यले कमलपोखरीमा चार ओटा कुनामा आकर्षक र संस्कृति झल्किने चार ओटा मण्डप र पूर्वतिर मुलढोकासँगै एउटा गरी पाँच ओटा मण्डप रहने पनि जानकारी दिनुभयो । ‘पोखरी पुननिर्माण गर्दा पोखरीको आकारमा एक इन्च पनि नमिचिने गरी डिजाइन तयार पारिएको छ,’ ‘पहिला बेबारिसेर र फोहोर जमेको पाखेरीलाई परम्परागत, सांस्कृतिक  र पर्यकटीय रुपमा विकास गर्ने अभियानलाई अघि बढाएका छौँ । हामीले डिजाइन पनि ती सबै कुरालाई ध्यान दिएर बनाएका छौँ । संघीय र प्रदेश सांसद तथा स्थानीयको सल्लाह अनुसार नै हामीले कमलपोखरीमा कंक्रिट प्रयोग भएका भौतिक संरचना भत्काएका हौँ । त्यसकारण पोखरीमा कंक्रिट प्रयोग गर्ने भन्ने कुरा भ्रम फैलाउने प्रयास मात्रै हो ।’  

त्यसैगरी शाक्यले काठमाडौँमा मानव निर्मित सम्पदा रहेको भन्दै ती सम्पदा क्षेत्रलाई पर्यटनसँग जोड्दै आएको पनि स्मरण गराउनुभयो ।  ‘काठमाडौँ महानगरपालिका क्षेत्र भित्र रहेका सबै पोखरीहरुको प्रवद्र्धन र संरक्षण गर्ने महानगरपालिकाले अभियान हो,’ उहाँले भन्नुभयो, ‘त्यहि अन्तरगत वर्षौदेखि बेवारिसे अवस्थामा रहेको कमलपोखरीलाई मास्टरप्लान बनाएर पुननिर्माण गर्ने अभियान अघि बढाएको हौँ । यो अभियान अघि बढाउँदा संघीय, प्रदेश माननीय, स्थानीय जनप्रतिनिधि, विज्ञ र स्थानीय व्यक्तिहरुसँग पनि लामो छलफल र परामर्श गरी काम अघि बढाएका हौँ ।’ 

उहाँले आफ्नो कार्यक्षेत्र भित्र रहेका सम्पूर्ण सम्पदा निर्माण–पुननिर्माण गर्ने कार्यलाई तिव्रताका साथ अघि बढाइरहेको र  त्यहि अनुरुप मुर्त–अमूर्त सम्पदाको संरक्षण गर्दै अघि बढ्ने कुरालाई प्राथमिकता दिएको उहाँको भनाई छ ।  ‘अहिले धेरै गुठियारले हजारौँ वर्षदेखि संरक्षण गर्दै आएका मूर्त– अमूर्त सम्पदाहरु पनि काठमाडौँ महानगरपालिकाले संरक्षण गर्दै आएको छ,’ उहाँले भन्नुभयो, ‘बहाः, बहिः, पाटी–पौवा, मठ–मन्दिरदेखि जात्रा, चाड–पर्वलाई पनि संरक्षण गरेर अघि बढेको कुरा पनि सबैलाई विदितै छ । त्यो बाहेक पनि सार्वजनिक जग्गाहरुको संरक्षण गरेर हरियाली प्रवदद्र्धन गर्ने कार्य अन्तरगत काठमाडौँ महानगरपालिकाले पार्कहरु निर्माण कार्यलाई पनि अघि बढाइरहेको छ ।’ 

कतिपय स्थानमा व्यक्तिहरुले अतिक्रमण गरेर व्यक्तिगत रुपमा प्रयोग गरेका जग्गाहरुलाई पनि सार्जजनिक गरेर त्यो ठाउँमा समेत महानगरपालिकाले पार्कहरु बनाई रहेको उहाँले जानकारी दिनुभयो । ‘विगतमा भएका पोखरीहरुलाई समेत संरक्षण गरेर मौलिक रुपमा पुर्ननिर्माण गर्दै रहेक सम्पदालाई पर्यटनसँग जोड्ने अभियानमा हामी लागिरहेका छौँ,’ उहाँले भन्नुभयो । 

कसैले व्यक्तिगत स्वार्थ राख्दै अवरोध नगर्ने हो भने यहि चैत भित्रमा पोखरी पुननिर्माणको पहिलो चरण सम्पन्न हुने उहाँले बताउनुभयो ।  ‘दोस्रो चरणमा कमलपोखरीको दक्षिणतर्फ रहेको अर्थात कमलपोखरी प्रहरी बीट जुन भत्काइसकेका छौँ त्यो क्षेत्रमा दोस्रो चरणमा कमलपोखरीको क्षेत्र विस्तार गर्दै आकर्षक पार्क निर्माण गर्छौ,’ उहाँले भन्नुभयो, ‘कमलपोखरीमा केहीले राजनीतिक मिसन चलाउने ढंगले महानगरपालिकाले कंक्रिटको कमलपोखरी बनाएर सम्पदा मास्यो भनी आरोप लगाए । म फेरि भन्न चाहन्छु । त्यो आरोप मिथ्या हो । अरुलाई भ्रमित पार्न चलाएको राजनीतिक मिशन बाहेक केही होइन । कंक्रिटको पोखरी बनाउने भन्ने महानगरपालिकाको कुनै योजना छैन र डिजाइनमा पनि त्यस्तो कतै छैन ।’ 

काठमाडौँ महानगरपालिका सहरी पूर्वाधार विकास विभागका प्रमुख राम थापाले अब बन्ने कमल पोखरी वरीपरी चिल्ड्रेन पार्क, ढुंगेधारा, अपाङ्गमैत्री शौचालय, जिम हल, उधान र सार्वजनिक स्थल रहने जानकारी दिनुभयो । 

काठमाडौँ महानगरपालिका वडा नम्बर–१ मा पुर्ननिर्माण भैरहेको कमलपोखरी करीब ६ करोड ३६ लाखको लगानीमा निर्माण भैरहेको भन्दै काठमाडौँ महानगरपालिकाका इञ्जिनियर प्रेम श्रेष्ठले उक्त पोखरी निर्धारित समय भित्रै सम्पन्न गर्ने गरी कामलाई दु्रतरुपमा अघि बढाएको बताउनुभयो ।

करीब २३ रोपनी १४ आना क्षेत्रफलमा फैलिएको कमल पोखरीको स्वरुप अब फेरिने दाबी महानगरपालिकाको दाबी छ । कमलपोखरी  नौ वटा चैत्य रहने छन् भने पोखरी छिर्ने गेटलाई नेपाली स्वरुप दिइने छ  । पोखरी निर्माणमा नेपाली इट्टा र दर्शन ढुंगा प्रयोग गरिने छ । पोखरी आसपासमा नेपालीपना झल्काउन झिँगटीका छाना रहने छन् । त्यसैगरी  विभिन्न ठाउँमा चैत्य राख्ने र पाँचओटा मकरधार निर्माण गर्ने पनि महानगरपालिकाको तयारी छ ।

काभ्रेमा भूकम्प गएको छ । 

भूकम्पको धक्का जिल्लाका केही ठाउँमा महसुस भएको छ ।

बिहान १० बजेर ५ मिनेट जाँदा सिसाखानी भन्ने ठाउँ आसपास केन्द्रविन्दु भएर ४.१ रेक्टर स्केलको भूकम्प गएको राष्ट्रिय भूकम्प मापन केन्द्रका सहयाक प्राविधिक राजेश शर्माले जानकारी दिए।

एउटै विधालयमा दुईटा प्रधानाध्यापक  छ भनेर  सुन्दा तपाँईलाई अचम्म लाग्न सक्छ त्यस्तै भएको छ। सिरहाको बरियारपट्टी गाउँपालिका वडा नम्बर– १ को कचनारीमा रहेको एक बिधालयमा बिवाद उग्ररूप लिएका छन् ।

कचनारीमा रहेको श्री आधारभुत विधालयमा करिब आठ महिना देखी प्रधानाध्यापकको बिषयमा आपसी बिबाद हुँदा बिधार्थीको भबिष्य अन्यौलमा रहेको छ । कक्षा ८ सम्म संचालनमा रहेको सो विधालयमा २०७७ भदौ १७ गते देखी  प्रधानाध्यापकको बिषयमा आपसि बिबाद चल्दै आईरहेको छ ।

प्रधानाध्यापकको बिषयमा आपसी बिबादका कारण उच्च आदालत जनकपुर राजबिराजमा मुद्दा दायर भएको छ । ४ वटा शिक्षक मात्र रहेको सो बिधालयमा २ टा शिक्षक बिच निमित प्रधानाध्यापकको बिषयमा आपसी बिबाद हुँदा सो विधालयको पुर्ण रुपमा अध्ययन अध्यापनमा प्रभाबित परेको स्थानियहरुले बताएका छन् ।निमित प्रधानाध्यापक रामनाथ भगत यादवले मिति २०७७ बैशाख १० गतेदेखी बिधालयमा प्रधानाध्यापकको रुपमा कार्यभार सम्हाल्दै आईरहेको थियो ।

आदालतको फौसलाको सुनवाई चैत्र ८ गते छ । सहदेव यादवलाई  काज फिर्ताको लागी शिक्षा विकास तथा समन्वय ईकाई सिरहाबाट मिति २०७७ माघ २० गते  आधिकारीक रुपमा  चिठ्ठी आईसकेको भएपनी उनले  स्कुल नछोडेको बताए । उनले भने साउन महिना देखि मलाई गाउँपालिकाले तलब दिएको छैन् । स्कुलमा राजनीतिक हावी छ राजनीतिक हिसाबले गाउँपालिकाले उनलाई न्युक्ती गरेको निमित्त प्रधानाध्यापक यादवले बताएका छन् ।

शिक्षा विकास तथा समन्वय ईकाई , सिरहा कार्यालयले बरिष्ठताको आधारमा  प्रअ रामनाथ भगत यादबलाई मान्यता दिईरहेको बेला गाउँपालिकाले मिति २०७७ भदौ १७ गतेका दिन सोही बिधालयमा काजमा  बिन्देश्वर प्रसाद यादबलाई निमित प्रधानाध्यापकको रुपमा पठाएर बिबाद चुलिएको छ ।  पहिलाको निमित प्रधानाध्यापक रामनाथ भगत यादबले गाउँपालिकाले  काजमा पठाएका  बिन्देश्वर प्रसाद यादबलाई सहमती दिएको छैन ।

यता अर्काे प्रधानाध्यापक बिन्देश्वर प्रसाद यादवले भने मलाई गाउँपालिकाले मिति २०७७ भदौ १७ गते  निमित प्रधानाध्यापकको लागी  चिठी दिएको छ । गाउँपालिकाले काज फिर्ता पठाएको खण्डमा म स्कुल छेडने छु ,‘ शिक्षा विकास तथा समन्वय ईकाईको चिठी मैले बुझेकै छैन उनले भने ।’  

३ सय ९६ बिधार्थी अध्यनरत रहेको बिधालयमा एउटा कार्यालय सहयोगी र प्रअ लगायत ४ जना शिक्षकको भरमा विधालयमा कक्षा संचालन भैरहेको छ । कक्षा कोठाको आभाव छन् कक्षा कोठाको आभावका कारण कक्षा १ देखि ३ सम्मका बिधार्थीहरु एउटै कोठामा अध्ययन गरिरहेको छ भने कक्षा ४ र ५ , र  ६,७ का बिधार्थीहरु एउटै कक्षा कोठामा अध्ययन गरिरहेको बिधार्थीहरुले बताएका छन् । पाठयक्रम अनुसारको अध्यापन नहुने , बिषयहरु पुर्ण रुपमा पढाई नहुने बिधार्थीहरुले गुनासो गरे ।

करिब ४ साल देखि सो बिधालयमा ब्यबस्पान समिति छैन ब्यबस्थापन समिति नहुदा खाजा कार्यक्रम पनी संचालनमा छैन । बेन्च डेस्को आभाबको कारण तल्लो तह कक्षाका बिधार्थीहरु भुईमै बसेर  अध्ययन गर्न बाध्य छन् ।  विधालयमा खानेपानी र शैचालय समेत नरहेको  बिधार्थीहरुले गुनासो गरेका छन् 

प्रधानमन्त्री एवं नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले संसदीय दलको बैठक बोलाउनुभएको छ । प्रधानमन्त्री निवास बालुवाटारमा बिहान ११ बजेका लागि बैठक बोलाइएको हो ।

अध्यक्ष ओलीले संसदीय दलको बैठक बोलाउनु भए पनि माधवकुमार नेपाल र झलनाथ खनाल समूह भने बैठकमा सहभागी नहुने भएको छ । राष्ट्रिय कार्यकर्ता भेला जारी रहेकाले संसदीय दलको बैठकमा सहभागी हुन नसक्ने माधव नेपाल समूहका नेता योगेश भट्टराईले जानकारी गराउनुभएको छ ।

यो समूहले हिजोदेखि ललितपुरमा राष्ट्रिय कार्यकर्ता भेला गरिरहेको छ । हिजो भेलाको पहिलो दिन वरिष्ठ नेता माधवकुमार नेपालले राजनीतिक प्रस्ताव पेस गर्नुभएको थियो । आजका लागि डाकिएको संसदीय दल र चैत ७ मा डाकिएको केन्द्रीय कमिटी बैठकमासमेत आफूहरु सहभागी नहुने नेता भट्टराईको भनाइ रहेको छ ।

काठमाडौँ महानगरपालिकाले नगर–नगर साझेदारी कार्यक्रम अन्तर्रगत आज उपत्यकाका पाँच ओटा नगरपालिकालाई ती नगरपालिका क्षेत्र भित्र धार्मिक तथा पर्यटकीय पार्क तथा बहुदेश्यीय उद्यान निर्माणका लागि सहयोग गर्ने सम्झौतापत्रमा हस्ताक्षर गरेको छ । दुई ओटा नगरपालिकासँग पनि छिट्टै हस्ताक्षर गर्ने महानगरपालिकाले जानकारी दिएको छ ।

कार्यक्रमपछि महानगरपालिकाले पाँच ओटा नगरपालिकालाई सम्झौतापत्र अनुरुपको चेक समेत हस्तान्तरण गरेको छ । आज काठमाडौँको राष्ट्रिय सभागृहमा आयोजित कार्यक्रममा काठमाडौँ महानगरपालिकाका प्रमुख विद्यासुन्दर शाक्यले उपत्यकाका ती नगरपालिकासँग सम्झौतासहित चेक हस्तान्तरण गर्नुभएको हो ।  

काठमाडौँ महानगरपालिकाले २०७७÷०७८ को स्वीकृत नीति तथा कार्यक्रम बमोजिम नगर–नगर साझेदारी कार्यक्रम शीर्षकमा कागेश्वरी मनोहरा, दक्षिणकाली, ताराकेश्वर, किर्तिपुर र मध्यपुर ठिमी नगरपालिकासँग धार्मिक तथा पर्यटकीय पार्क तथा बहुदेश्यीय उद्यान निर्माणका लागि आर्थिक सहयोग गर्ने सम्झौता गरेको काठमाडौँ महानगरपालिकाका प्रमुख शाक्यले जानकारी दिनुभयो ।  

सम्झौता अनुसार दक्षिणकाली नगरपालिका क्षेत्र भित्र रहेको वडा–५ गोरखनाथ डाँडामा अवस्थित बहुदेश्यीय उद्यान निर्माणका लागि थप एक करोड रकम हस्तान्तरण गरिएको छ । यस अघि पनि सोही उद्यान निर्माणका लागि महानगरपालिकाले रु एक करोड सहयोग गरेको थियो ।  त्यसैगरी ताराकेश्वर नगरपालिकाको भौगोलिक क्षेत्र भित्र रहेको वडा–५ को भ्युटावर र वडा–२ को ताराकेश्वर राष्ट्रिय झण्डा पार्क निर्माणका लागि जम्मा एक करोड सहयोग प्रदान गरेको छ । यस अघि ताराकेश्वर धाम निर्माणका लागि रु एक करोड सहयोग गरेको थियो ।  

त्यसैगरी कागेश्वरी मनोहरा नगरपालिकाको भौगोलिक कार्यक्षेत्र भित्र रहेको वडा–१ मा अवस्थित प्रसिद्ध कागेश्वरी मन्दिर र त्यस वरिपरीको क्षेत्रलाई समेटी कागेश्वरी धाम निर्माणका लागि पनि रु एक करोड नै सहयोग गरेको छ । यस अघि पनि सो नगरपालिकालाई रु एक करोड सहयोग गरेको थियो ।  

त्यसैगरी किर्तिपुर नगरपालिकामा युद्धस्मारक पार्क निर्माणका लागि पनि आजै सम्झौतापत्रमा हस्ताक्षर गरी काठमाडौँ महानगरपालिकाले रु एक करोड प्रदान गरेको छ । उक्त नगरपालिकाको भौगोलिक क्षेत्र भित्र रहेको वडा १,२ र १० लाई समेटी त्यहाँ करीब ५५ रोपनी क्षेत्रफलमा युद्ध स्मारक पार्क निर्माण भैरहेको छ ।  

त्यस्तै मध्यपुर ठिमी नगरपालिकाको वडा नम्बर–४ मा निर्माणधिन शंखधर पार्क  निर्माणका लागि पनि आजै काठमाडौँ महानगरपालिकाले रु थप एक करोड सहयोग गरेको छ ।  यस अघि पनि महागनरपालिकाले सो उद्यान निर्माणका लागि रु एक करोड सहयोग गरेको थियो ।  त्यहाँ पनि करीब १० रोपनी क्षेत्रफलमा मण्डला, एम्पिथिएटर चिः बहालगायत निर्माण हुँदैछ । भक्तपुरकै चाँगुनारायण नगरपालिकालाई पनि काठमाडौँ महानगरपालिकाले ताथलीमा उद्यान निर्माणका लागि रु एक करोड नै दिने भएको छ ।

आज सो नगरपालिकाका प्रमुख उपत्यका बाहिर रहेकाले छिट्टै सो सम्झौतामा पनि हस्ताक्षर गर्ने प्रमुख शाक्यले जानकारी दिनुभयो ।  काठमाडौँ महानगरपालिकाले चन्द्रागिरी नगरपालिकालाई पनि मातातिर्थ पार्क निर्माणका लागि रु एक करोड सहयोग गर्ने भएको छ ।  उक्त नगरपालिकाका प्रमुख पनि कार्यव्यस्तताका कारण उपस्थित हुन नसकेपछि सो नगरपालिकासँग पनि छिट्टै सम्झौतापत्रमा हस्ताक्षर हुने महानगरपालिकाले जानकारी दिएको छ । यस अघि पनि सो नगरपालिकालाई मदन भण्डारी पार्क निर्माणका लगि रु एक करोड नै सहयोग गरेको थियो । 

केही समय अघि भगिनी सम्बन्ध स्थापना गरेको मेलम्ची नगरपालिकालाई पनि आजै प्रमुख शाक्यले सो क्षेत्रमा मेलम्ची सिटी पार्क निर्माणका लागि रु एक करोड पचास लाख सहयोगको चेक हस्तान्तरण गर्नुभयो । कार्यक्रममा ती सबै नगरपालिकाका प्रमुख र प्रमुख प्रशासकीय अधिकृतको पनि सहभागिता रहेको थियो ।  

चेक हस्तान्तरण कार्यक्रमपछि सम्वोधन गर्दै प्रमुख शाक्यले कोही एक्लै अघि बढ्न नसक्ने भन्दै सबैको सहकार्यमा मात्रै काठमाडौँ उपत्यका र समग्र देशको विकास गर्न सकिन्छ भन्ने सन्देश दिन यस्तो कार्यक्रम अघि बढाएको बताउनुभयो  । ‘हामीले जुन–जुन नगरपालिकासँग सम्वन्ध कायम गरेका छौँ ती–ती नगरपालिकासँग आत्मियता बढेको छ,’ उहाँले भन्नुभयो, ‘त्यहाँका स्थानीयमा पनि महानगरपालिका हाम्रो पनि हो हामीले पनि मायाँ गर्नुपर्छ महानगरलाई महानगर बनाउन हामीले सहयोग गर्नुपर्छ भन्ने भावना जागृह हुने अपेक्षा गरेका छौँ ।’ 

शाक्यले सम्पदा, पर्यटन र पर्यापर्यावरणलाई ध्यानमा राखेर सहयोग गरेको स्मरण पनि गराउनुभयो ।  ‘यहाँ मानव निर्मित सम्पदा छन् । विश्व सम्पदा सूचिमा सूचिकृत चार ओटा सम्पदा छन् । अन्य नगरपालिकामा हेर्ने हो भने प्रकृति निर्मित सम्पदा छन्,’ उहाँले भन्नुभयो, ‘हामी यी दुई बीचको सम्वन्ध स्थापना गर्ने र आन्तरिक र वाह्र पर्यटन प्रर्वद्ध गर्ने उदेश्यले पनि यो सम्झौता गरिरहेका छौँ ।’ 

काठमाडौँ महानगरपालिकाले यस अघि काठमाडौँका १० नगरपालिका र भक्तपुरको मध्यपुर ठिमीलाई नगर–नगर साझेदारी अन्तरगर्त सहयोग गरेको थियो । महानगरपालिकाले पहिला सहयोग गरेका परियोजना सफल भएको अवस्थामा मात्रै थप सहयोग गर्ने नीति लिएका छ।

काभ्रेपलाञ्चोकको पाँचखाल नगरपालिकाले यहाँका नागरिकलाई मदिरा उत्पादन तथा सेवन गर्न अनुमति लिनुपर्ने व्यवस्था गरेको छ 

‘मदिरा नियमन तथा व्यवस्थापन ऐन २०७७’ अनुसार नागरपालिकाले मदिरा उत्पादन तथा सेवन गर्न अनुमति लिनुपर्ने व्यवस्था कार्यान्वयनमा ल्याएको हो ।

मदिरा उत्पादन, बिक्री वितरण र सेवनका लागि अनुमति लिनुपर्ने तथा मदिरा सेवनकर्ताले वार्षिक शुल्क तिरेर ‘सेवन कार्ड’ लिनुपर्ने व्यवस्था नगरपालिकाले गरेको छ।सो ऐनले १८ वर्षको उमेर पूरा नगरेका व्यक्तिले मदिरा बिक्री वितरण गर्न नपाउने व्यवस्था गरेको छ ।

नगर क्षेत्रभित्र सदाचार, स्वास्थ्य, सुविधा तथा आर्थिक हित कायम राख्दै सभ्य, शान्त र सकारात्मक बाटोमा समुदायलाई अग्रसर गराउन तथा घरेलु हिंसा न्यूनीकरणका लागि नगरपालिका क्षेत्रभित्र मदिरा उत्पादन, बिक्री वितरण र सेवन कार्यको नियमन तथा व्यवस्थापन गर्न यस्तो व्यवस्था लागू गरिएको नगरपालिकाले जनाएको छ ।

विद्यालय, स्वास्थ्य केन्द्र, सार्वजनिकस्थल, पार्क, मन्दिर, सरकारी तथा गैरसरकारी कार्यालयभन्दा कम्तीमा २०० (दुई सय) मिटर टाढा मदिरा पसल खोल्न पाउने व्यवस्था रहेको छ । ओसारपसार गर्ने बिक्रेताले बिक्री गरेको मदिराको लगत राख्नुपर्ने व्यवस्था गरेको नगरपालिकाले जनाएको छ ।

जाती विशेषका पर्व, उत्सव, परम्परा र संस्कृतिको समयमा नगरपालिकासँग पूर्वस्वीकृति लिई तोकिएको समय, स्थान र संख्यामा मदिरा लैजान सकिने व्यवस्था ऐनले गरेको छ । सेवनकर्ताले नगरपालिकाबाट सेवन कार्ड लिनुपर्ने र सो वापत वार्षिक एकमुष्ट रु ५०० तथा नवीकरण र कार्डबापत रु ५०० बुझाउनुपर्ने व्यवस्था छ। अतिथि कार्डबापत प्रत्येक दिन रु १०० का दरले तिर्नुपर्ने व्यवस्था ऐनले गरेको छ ।

ऐन विपरित कार्य गरेबापत सङ्कलन भएको रकममध्ये २५ प्रतिशत सुरक्षा व्यवस्थापनमा, २५ प्रतिशत शिक्षा र स्वास्थ्य क्षेत्रमा, १५ प्रतिशत सुराकीलाई, १५ प्रतिशत सूचनामा र २० प्रतिशत रकम नगरपालिकाको सञ्चित कोषमा जम्मा गरिने व्यवस्था रहेको नगरपालिकाले जनाएको छ ।

राष्ट्रिय महत्वका संरचना दरबार हाइस्कुलको निर्माण सम्पन्न भएको र वीर अस्पतालको समेत पुननिर्माण कार्य सम्पन्न चरणमा पुगेको भन्दै ती संरचना पुननिर्माणका लागि थुपारेका निर्माण सामग्री र संरचना हटाई खुलामञ्चलाई खुला गर्ने अभियानलाई काठमाडौँ महानगरपालिकाले निरन्तरता दिएको छ ।

केही समय अघि खुलामञ्च खुला गर्न डोजर चलाएको महानगरपालिकाले आज पनि खुलामञ्चमा डोजर चलाएर थप संरचना भत्काइ दिएको छ । 

काठमाडौँ महानगरपालिकाका नगर प्रहरी प्रमुख धनपती सापकोटाले  चिकित्सा विज्ञान राष्ट्रिय प्रतिष्ठान (न्याम्स), दरबार हाइस्कुल र राष्ट्रिय पुर्ननिर्माण प्राधिकरणलाई पत्र काटेरै खाली गर्ने वातावरण बनाउन आग्रह गरेको र त्यहि अनुसार खुला गर्ने कार्यलाई निरन्तरता दिएको जानकारी दिनुभयो ।

‘आज खुलामञ्चमा पुर्ननिर्माणका लागि निर्माण सामग्री राख्न निर्माण गरेका संरचना वरीपरीको वार भत्काएका छौँ,’ उहाँले भन्नुभयो, ‘अब त्यहाको अस्थायी संरचना पनि छिट्टै भत्काउँछौँ र खुलामञ्चलाई पुरै खुला गर्छौ ।’ 

काठमाठौँ महानगरपालिकाका प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत राजेश्वर ज्ञवालीले पनि मेयर (काठमाडौँ महानगरपालिकाका प्रमुख विद्या सुन्दर शाक्य) को निर्देशन अनुसार नै खुला गर्ने अभियानलाई निरन्तरता दिएको जानकारी दिनुभयो ।

दरबार हाइस्कुल निर्माण सम्पन्न भई हस्तान्तरण भै सकेको र  वीर अस्पताल पनि निर्माण सम्पन्नको चरणमा रहेको भन्दै केही दिनभित्रै सबै खुला गर्ने जानकारी दिनुभयो । ज्ञवालीले अस्थायी वसपार्कलाई पनि अन्तै व्यवस्थापन गरी छिट्ै त्यसलाई समेत खुला गर्ने जानकारी दिनुभयो ।

पञ्चबज्र बज्राचार्य ललितपुर महानगरपालिकाकाकै ज्येष्ठ वडा सदस्य हुनुहुन्छ । घरघरमा पुगेर वृद्धवृद्धाहरुलाई सामाजिक सुरक्षा भत्ता दिने काममा उहाँको जाँगर अझै सेलाएको छैन, त्यसको उल्टो जाँगर अझै थपिएको बज्रचार्यले महशुस गर्नुभएको छ ।

ललितपुर महानगरपालिका– १६ वडा स्तरीय ज्येष्ठ नागरिक समिति स्थापना भएको शुक्रबार एक समारोहकाबीच घोषणा गरिएको थियो । सो कार्यक्रम ६७ वर्षीय बज्राचार्यले ज्येष्ठ नागरिकको हितमा काम गर्न आफूलाई हौस्याउने जीवनकै एउटा महत्वपूर्ण कार्यक्रम रुपमा लिनुभएको थियो । १६ वडाको सदस्यमा निर्वाचित हुनु भन्दा करिब दुई वर्षअघि देखि बज्राचार्यले घरघरमा पुगी बृद्धभत्ता बाँड्न शुरु गरेको थियो । वडासदस्य भएको चार वर्ष यता पनि सो कामलाई निरन्तरता दिँदै आउनुभएको छ ।

वृद्धभत्ता दिने घरघरमा जाँदै गर्दा प्रत्येक घरका ज्येष्ठ नागरिकहरुको सुख र दुःखसंग बज्राचार्य अछुतो रहनुभएन । त्यसले ज्येष्ठ नागरिकहरुको हितमा अरु थप कामहरु गर्दै जाने भावना उहाँको मनमा बढेर गएको थियो । ‘ त्यसको लागि म एक्लै मात्र लागेर सकिन्न । सहयोगी टिमको जरुरत महशुस भयो । यही आवश्यकताले ज्येष्ठ नागरिक समिति बनाउन घचघच्याएको हो । ’ ज्येष्ठ नागरिक समितिका संयोजक समेत रहनुभएका बज्राचार्यले नागबहालमा आयोजित समारोहमा भन्नुभयो ‘ वर्षौदेखि मनभित्र गढीरहेको सोचले साकार रुप लिँदा हर्षको सीमा नै रहेन ।’

उहाँले भन्नुभयो ‘ घरमा पुगेर वृद्ध, एकल महिला र अपांगता भत्ता दिँदै आएको समाचार विभिन्न पत्रपत्रिकामा प्रकाशित पनि थियो ।धेरैबाट स्याबासी पाएँ ।यससंगै ज्येष्ठ नागरिकहरुको म प्रतिको अपेक्षा झन् झन् बढ्दै गएको पाएको छु ।’ कोरोना संक्रमण बढीरहेको बेला ज्येष्ठ नागरिकहरुलाई थप सेवा दिनुपर्ने बोध भएको सुनाउँदै बज्राचार्यले दुःखित हुँदै भन्नुभयो ‘ यसबीचमा म आफै कोरोना संक्रमित भए । यसले समिति बनाउन ढिलाई भएको महशुस गरायो ।अहिले कोरोना जोखिम कम भएको बेला समिति गठन गर्न सक्रिय भएर लागे । यसमा वडाअध्यक्षले पनि निकै साथ दिए ।’

सो अवसरमा १६ वडाका वडाअध्यक्ष निर्मलरत्न शाक्यले बज्राचार्यको कामप्रति लगनशीलता, चिन्ता र जाँगर देखेर कहिलेकाँही आफूलाई आश्चर्य लाग्ने गरेको अनुभव सुनाउँदै समिति मार्फत अझ थप कामहरु गर्न आफू सधै सकारात्मक रहने बताउनुभयो । सार्वजनिक बिदाको दिन पनि कार्यालयमा आएर काम गर्ने बज्राचार्यको स्वभावको प्रशंसा गर्दै वडाअध्यक्ष शाक्यले यस अघि उहाँकै संयोजनमा ३ सय भन्दा बढी ज्येष्ठ नागरिकको सम्मान कार्यक्रम पनि सफलतापूर्वक सम्पन्न भएको पनि उल्लेख गर्नुभयो ।

महानगरपालिका मेयर चिरिबाबु महर्जनले ज्येष्ठ नागरिकहरुको हितमा दिवा सेवा केन्द्र, स्वास्थ्य सेवा, योग, ध्यान, प्रवचन, भजन कृतन सञ्चालनका लागि आवश्यक बजेट विनियोजित गरिदिन बज्राचार्यले माग गरेकोमा आफ्नो ध्यान गएको बताउनुभयो । यस कामको लागि आवश्यक सहयोग गर्न आफू तत्पर रहेको मेयर महर्जनको भनाई थियो ।

बज्राचार्यलाई सघाउन विभिन्न क्षेत्रमा योगदान पु¥याएका १५ जना ज्येष्ठ नागरिकहरु समिति बसेर काम गर्न तयार भएको घोषणा गरे । समितिको सहसंयोजकमा राज बज्राचार्य, सचिवमा आशारत्न शाक्य, सहसचिव प्रेमलाल श्रेष्ठ, कोषाध्यक्ष ऋषिप्रसार श्रेष्ठ रहनुभएको छ ।सदस्यहरु अशोक श्रेष्ठ, पञ्चमुनि बज्रचार्य, इन्द्रकुमारी शाक्य, र रत्न महर्जन हुनुहुन्छ । गत पुस १२ गते समिति गठन गरिएको थियो । महानगरका १ देखि २९ वडामध्ये ज्येष्ठ नागरिक समिति बनेको यो नै पहिलो वडा रहेको बताइएको छ ।

शिक्षा, विज्ञान तथा प्रबिधिमन्त्री कृष्णगोपाल श्रेष्ठले मतपत्र छपाईको लागि मेशिन तयारी हालतमा राख्न निर्देशन दिनुभएको छ । जनक शिक्षा समाग्री संस्थान लिमिटेडको निरीक्षण भ्रमणको क्रममा मन्त्री श्रेष्ठले केन्द्रका अधिकारीलाई सो निर्देशन दिनुभएको हो ।  

 अब निर्वाचन गर्ने समय आएको छ, तपाईहरु तयारी रहनुस–मन्त्रालयका सचिव एवं केन्द्रका अध्यक्ष रामप्रसाद थपलिया,केन्द्रका प्रबन्ध सञ्चालक अनिल झा लगायत पदाधिकारीलाई निर्देशन दिने क्रममा भन्नुभयो–सबै मेहिन दुरुस्त राख्नुस । ‘सरकारले निर्वाचन आयोगलाई निर्देशन दिन्छ । आयोगले जनकलाई निर्देशन दिएलगत्तै खुरुखुरु छपाई गर्न थाल्नुपर्छ । 

 निर्वाचन आयोगमा रहेका मेशिनहरु पनि तत्काल ल्याउने व्यवस्था मिलाउन समेत निर्देशन दिनुभएको छ । यसअघि सरकारले बैशाख १७ र २७ गर्ने निर्वाचन तयारी गर्दा आयोगका प्रमुख निर्वाचन आयुक्त सहितको टोली केन्द्रमा पुगेर निर्देशन दिएको थियो । 

 मन्त्री श्रेष्ठले नजिकिदै गएको शैक्षिकसत्रको लागि समयमै पाठ्यपुस्तक छपाई गरी सम्बन्धीत क्षेत्रमा पु¥याउन समेत निर्देशन दिनुभएको छ । मैले सुनेको छु, हरेक वर्ष पाठ्यपुस्तक अभाव भएको विषय मिडियाको समाचार बन्ने गरेका छन् , यो वर्ष यस्तो विषय सुन्न नपरोस समयमै पाठ्यपुस्तक पु¥याउने विषयमा ध्यान दिनुस । 

केन्द्रले गरेको कामप्रति सन्तोष ब्यक्त गर्दै मन्त्री श्रेष्ठले भन्नुभयो–आगामी शैक्षिकसत्रमा पाठ्यपुस्तक नपुगेको सुन्न पाइनेछैन । उहाले भन्नुभयो–पहिला दुर्गममा पुस्तक पु¥याएपछि , सुगममा पुस्तक पु¥याउने व्यवस्था गर्नुस । मन्त्री श्रेष्ठले कक्षा ६ को पाठ्यपुस्तको प्रिन्ट रेडी कपी (पिआरसि) तत्काल ल्याएर छपाई गर्ने व्यवस्था गर्न निर्देशन दिदै भन्नुभयो–कुनैपनि बहानामा पाठ्यपुस्तक नपुगेको सुन्न नपरोस । 

 उहाले १–१२ कक्षाको पुस्तक छपाई जिम्मा पाएको केन्द्रले सबै तहको पुस्तक छपाई गरी बिक्रि वितरण शुरु गर्न समेत निर्देशन दिनुभएको छ । 

 केन्द्रले आगामी शैक्षिकसत्रमा कक्षा १ देखि ११ सम्म छपाई गर्नुपर्ने लक्ष्य १ करोड ८४ लाख ४६ हजार ९ सय ८० मध्य १ करोड ४७ लाख १३ हजार ९ सय ९९  थान छपाई पुरा गरेको छ । 

 मन्त्री श्रेष्ठ र केन्द्रका अध्यक्ष एवं सचिव थपलियाले केन्द्र परिसरमा रहेको सुरक्षण मुद्रणालय अवलोकन गर्दै अब जनकले अर्थ, यातायात, भुमी व्यवस्था तथा सहकारी लगायत सबै सरकारी निकायको गोप्य काम छपाई गर्नुपर्ने बताउनुभयो । नेपाली सेनाको सुरक्षा घेराभित्र रहेको सेक्युरिटी प्रेसले धमाधम काम गर्दै आएको छ । 

उहाले आन्तरिक राजश्व विभागको स्टिकर, कक्षा १० र १२ को प्रश्नपत्र र उत्तरपुस्तिका , सिटिइभीटीको उत्तरपुस्तिका छपाईको अवस्थाबारे जानकारी लिदै यस्ता महत्वपुर्ण कामलाई तिब्रता दिन आग्रह गरेको छ । 

कार्यक्रममा शिक्षा सचिव थपलियाले आगामी शैक्षिकसत्रमा पाठ्पुस्तकको अभाव हुन नदिने दाबी गर्नुभयो । भन्नुभयो– अध्यक्षको हैसियतले म यो भन्न चाहन्छु कि आगामी आबमा पाठ्यपुस्तक अभाव हुन दिदैनौ । उहाले संस्थाको लक्ष्य र उद्देश्य पुरा गर्ने बताउनुभयो । 

कार्यक्रममा संस्थाका प्रबन्ध सञ्चालक अनिलकुमार झाले जनकले पाठ्यपुस्तक अभाव हुन नदिने बचनबद्धता व्यक्त गर्नुभयो । उहाले भन्नुभयो–मन्त्रालयले मलाई नियुक्ति गरेको छ, संस्थाको लक्ष्य अनुसार काम अघि बढाउनेछु । 

उहाँले संस्थाले सुरक्षण मुद्रणालयमा थप मेशिन ल्याएर थप नया नया काम अघि बढाउने, ऋणमा रहेकामे संस्थालाई ऋणमुक्त गराउने र संस्थाको कर्मचारी व्यवस्थापनलाई चुस्त बनाउने बताउनुभयो ।